Frank Diepersloot bij Radio 1 over dakloosheid: 30 jaar na de ‘junkentunnel’

21 / 10 / 2025
Nieuws

medTzorg-oprichter Frank Diepersloot en GGD-arts Ronald Smit hebben in het NPO Radio 1-programma 5 Dagen gesproken over de actuele dakloosheid en wat we kunnen leren van de oplossing voor de Junkentunnel, 30 jaar geleden. De straatdokters stroopten destijds hun mouwen op en zorgden voor een gezamenlijke aanpak tussen onder andere de gemeente Utrecht, Hoog Catharijne en de GGD.

Bij het NPO Radio 1-programma 5 Dagen werd in vijf uitzendingen aandacht besteed aan dakloosheid. Op woensdag parkeerde presentator Ajouad El Miloudi de mobiele studio bij een illegaal daklozententenkamp in Utrecht. Frank en Ronald legden uit wat de junkentunnel precies was. “Het was een lange tunnel waar normaal vrachtwagens naar binnen reden om goederen af te leveren, meer dan 80 meter lang. Zowel links als rechts waren hokjes gereserveerd voor mensen waar ze sliepen, woonden, dealden en gebruikten.”

“De schrijnende situatie waarin mensen verkeerden was mensonterend. En er werd veel geweld gepleegd. Voor buitenstaanders was het heel bedreigend. Ik kwam daar regelmatig en had niet het gevoel dat ik bedreigd werd. Maar ik was een van de dokters, ze kenden me, dus het was oké. Daarbij: als ze onder invloed zijn, dan hebben ze wel iets anders aan hun hoofd dan iemand lastigvallen of bedreigen. Onderling was er wel veel agressie.

Deze mensen hebben hele andere behoeften dan in een rij staan voor het spreekuur bij de huisarts. De uiteindelijke oplossing begon bij een samenwerking tussen gemeente en mensen die de betrokken waren bij de opvang. Dit doe je niet alleen. Hier zijn veel gesprekken met het Leger des Heils, de politie en de politiek aan voorafgegaan. In het kort was de oplossing: iedereen de tunnel uit en zorgen voor ander onderdak. Dat werd in dit geval een hostel. Uiteindelijk wilde elke wijk een hostel. In een hele korte periode was het probleem weg. In de hostels hadden mensen een eigen ruimte en regelmaat. Daarnaast openden drie gebruiksruimtes, dat droeg ook bij aan de oplossing.”

De Radio 1-bus

Tentenkamp

Frank en Ronald vertelden meer over hun werk van 30 jaar geleden. Ajouad hoorde het aan, knikte, maar vroeg zich ook af:

“Werd je er niet moedeloos van?”

“Het was een noodkreet van die mensen in die tunnel. Wij waren er om ze te helpen. Ieder stapje vooruit was een overwinning, je kreeg er ook veel voor terug, want ze waren blij met ons. Ik kreeg zelfs eens een bosje bloemen dat ze ergens hadden gevonden.”

Frank en Ronald bezochten voorafgaand aan de uitzending het huidige tentenkamp. Ajouad:

“Wat viel jullie op toen jullie hier net door het tentenkamp liepen?”

“De puinbak en ellende is vergelijkbaar. Een mistroostige omgeving. Ik word er heel verdrietig van. Je gaat dertig jaar terug in de tijd. Opnieuw hebben mensen niet één probleem, maar meerdere struikelblokken. Dat komt doordat iedereen – beleidsmakers en instellingen – zich meer heeft teruggetrokken naar hun eigen domein met het idee: ‘Het is mijn probleem niet’. Frank Diepersloot voegde toe: “Het verschil tussen toen en nu is de zichtbaarheid. De tunnel was zichtbaar, maar dit tentenkamp niet. Als de bewoners van het tentenkamp dit willen oplossen, dan moeten ze het in het Moreelsepark opzetten. Dan is het snel opgelost.”

Frank, Ronald en Ajouad met elkaar in gesprek.

Tentenkamp

“De oplossing van destijds, een slaapplek, zou dat nu ook werken?”

Frank: “Dat zou hier ook werken.” Ronald: “Dat denk ik ook. Mensen hebben rust nodig, en dat geef je ze daarmee.”

“Wat zijn we vergeten na 30 jaar?”

“We hebben elkaar nodig om dit probleem op te lossen. Een instelling, de politie of de GGD kan dit niet alleen. Als je gezamenlijk vindt dat dit moet worden opgelost, dan kun je stappen zetten.”