medTzorg
CIWA-Ar Score – Wat is het en hoe wordt het gebruikt?

  • 21 / 08 / 2023
  • Nieuws
Het beoordelen van alcohol ontwenningsverschijnselen met de CIWA-Ar score

CIWA-Ar Score: Clinical Institute Withdrawal Assessment for Alcohol.

Inleiding

De CIWA-Ar score is een gestandaardiseerde klinische tool die wordt gebruikt om de ernst van ontwenningsverschijnselen bij patiënten te beoordelen die abrupt stoppen met het gebruik van alcohol of hun alcoholinname sterk verminderen.

Het doel van deze score is om de ernst van de ontwenningsverschijnselen te kwantificeren en de noodzaak van medicamenteuze interventies en monitoring te bepalen. Deze score helpt zorgverleners bij het identificeren van patiënten die een hoog risico lopen op ernstige ontwenningsverschijnselen en die mogelijk medicamenteuze behandeling nodig hebben om complicaties te voorkomen.

Achtergrond

Niet alleen de somatische complicaties, maar ook de alcoholverslaving zelf moeten als ziekte beschouwd worden.

Problematisch alcoholgebruik is “het drinkpatroon dat leidt tot lichamelijke klachten en/of psychische of sociale problemen en dat verhindert dat bestaande problemen adequaat worden aangepakt”. Hierbij gaat het niet zozeer om de hoeveelheid of de frequentie van gebruik, maar vooral om de complicaties die het gebruik veroorzaakt.

Ook niet-dagelijks gebruik kan problematisch zijn. Bij binge drinken worden grote hoeveelheden alcohol in korte tijd genuttigd, gevolgd door een periode zonder gebruik. Deze ‘grote hoeveelheden’ zijn lager dan men waarschijnlijk denkt: bij mannen ligt de grens voor binge drinken op 5 horeca-eenheden, bij vrouwen op 4.

Problematisch alcoholgebruik heeft het grootste aandeel in de hulpvragen die bij verslavingszorg terecht komen (45 % van alle hulpvragen in 2015). De man/vrouw verhouding is 70/30. Het grootste deel (68% in 2015) gebruikt alléén alcohol. De overige alcoholgebruikers nemen ook andere drugs zoals cannabis en cocaïne. Andersom wordt alcohol wel vaak “bijgebruikt” door mensen met andere verslavingsproblematiek.

Alcoholontwenning

Alcoholontwenning kan leiden tot een breed scala aan fysieke en mentale symptomen. Variërend van milde angst en prikkelbaarheid tot ernstigere symptomen zoals epileptische aanvallen en delirium tremens (DT). Het vroegtijdig identificeren en beheren van deze symptomen is van cruciaal belang om complicaties te voorkomen en het comfort van de patiënt te garanderen.

De CIWA-Ar score is ontwikkeld om een gestructureerde beoordeling van ontwenningsverschijnselen mogelijk te maken en om zorgverleners te helpen beslissen wanneer medicamenteuze interventies moeten worden overwogen. Het wordt vaak gebruikt in klinische settingen zoals ziekenhuizen, spoedeisende hulpafdelingen en detoxificatie-eenheden.

Componenten van de CIWA-Ar Score

De CIWA-Ar score omvat een reeks symptomen die relevant zijn voor alcoholontwenning.

De score is opgebouwd uit tien items:

  1. Nausea en braken
  2. Transpiratie (zweetproductie)
  3. Tremor (trillen van handen of ledematen)
  4. Anxieteit (angstniveaus)
  5. Tactiele stoornissen (gevoel van kruipende of jeukende huid)
  6. Auditieve stoornissen (auditieve hallucinaties)
  7. Visuele stoornissen (visuele hallucinaties)
  8. Beven van het hoofd
  9. Agitatie (rusteloosheid)
  10. Aanvallen

Beoordeling

Elk van de tien items wordt gescoord op een schaal van 0 tot 7, waarbij 0 staat voor afwezigheid van symptomen en 7 voor de meest ernstige symptomen. Het totale bereik van de CIWA-Ar score ligt tussen 0 en 67. Hoe hoger de score, hoe ernstiger de ontwenningsverschijnselen.

Klinische Besluitvorming

De beslissing om medicamenteuze behandeling te starten op basis van de CIWA-Ar score is afhankelijk van verschillende factoren: de totale score, de individuele symptoomscores en het klinische oordeel van de zorgverlener. Patiënten met een CIWA-Ar score boven een bepaalde drempel (bijvoorbeeld 15-20) kunnen in aanmerking komen voor medicamenteuze behandeling, zoals benzodiazepines. Hiermee worden ontwenningsverschijnselen beheerst en ernstige complicaties voorkomen.

medTzorg richtlijn

In de medTzorg richtlijn verslaving wordt een totale beoordeling en aanpak beschreven. Naast een uitgebreide uiteenzetting van de ontwenningsverschijnselen en de beoordeling daarvan, worden artsen ook geadviseerd over wat te doen bij alcohol-intoxicatie (EMV-score en de APVU-score), het beleid bij detoxificatie, de preventie en behandeling van Wernicke-Korsakov syndroom en een afbouwschema. Wat zijn de gevaren bij alcohol-intoxicatie en wat te doen indien er sprake is van diabetes of orgaanschade?

Lees meer in de richtlijn verslaving – alcohol en de samenvattingskaart.

Conclusie

De CIWA-Ar score is één van de waardevolle klinische tools die zorgverleners helpt bij het objectief beoordelen van de ernst van ontwenningsverschijnselen bij patiënten die stoppen met het gebruik van alcohol. Door het gebruik van gestandaardiseerde scores kunnen zorgverleners tijdig en effectief reageren op ontwenningsverschijnselen. Hierdoor wordt het risico op complicaties verminderd en de veiligheid en het comfort van de patiënt worden gewaarborgd. Het gebruik van de CIWA-Ar score is één van de onderdelen die bijdraagt aan een meer gestructureerde en geïnformeerde aanpak van het beheer van alcoholontwenning.