Casus – Achter de tralies en zwanger

Inleiding

Er zijn in Nederland drie justitiële inrichtingen waar vrouwelijke gedetineerden verblijven: PI Zuid-Oost locatie Ter Peel, PI Utrecht locatie Nieuwersluis en PI Zwolle. Jaarlijks worden circa 3.000 vrouwen gedetineerd in één van deze drie locaties. Dat is ongeveer 5,9% van de totale populatie gedetineerden die jaarlijks instroomt. Bijna 80% verblijft korter dan 3 maanden in detentie; bijna 60% zelfs korter dan één maand. Ongeveer 70% van de gedetineerde vrouwen in Nederland is moeder van tenminste één minderjarig kind.

Casus

In jouw functie als huisarts tref je op het politiebureau een 32-jarige vrouw. Ze vertelt je 34 weken zwanger te zijn.

Vraag
Is zwangerschap een reden om deze arrestant niet insluitbaar te verklaren?

Antwoord
Nee

Ook de zorg voor zwangere gedetineerden wordt geleverd binnen detentie. In eerste instantie in één van de drie vrouwengevangenissen in Nederland.

Hoe gaat het verder?

Vlak voor de bevalling wordt een zwangere vrouw overgeplaatst naar het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg (JCvSZ) in Scheveningen. Afhankelijk van eerdere zwangerschappen en de follow-up bij de verloskundige, wordt beoordeeld wanneer een zwangere gedetineerde wordt opgenomen in het JCvSZ. Bij een ongecompliceerde zwangerschap gebeurt dit bij 38 weken. Zo is er voldoende tijd om de zorg van de verloskundige of de gynaecoloog over te dragen aan het Haags Medisch Centrum (HMC).

Welke instantie is nog meer betrokken?

De organisatie Veilig Thuis is altijd betrokken bij zwangere vrouwen in detentie. De organisatie beoordeelt of er iemand bij de bevalling aanwezig mag zijn en of de baby bij de moeder mag blijven na de bevalling. Veilig Thuis kan met de Raad voor de Kinderbescherming overleggen. De richtlijnen die betrekking hebben op het welzijn van het kind, zijn door de Raad van de Kinderbescherming opgesteld.

En na de bevalling?

Er is kraamzorg beschikbaar als moeder en kind na de bevalling in het HMC retour komen in het JCVSZ. Indien de baby op geboortegewicht is en er geen complicaties zijn, worden moeder en kind weer overgeplaatst naar de inrichting van herkomst, mits positief advies door Veilig Thuis. Het kind wordt aangemeld bij het consultatiebureau, waar de groei en ontwikkeling verder worden gevolgd. Ook de verpleegkundigen van de medische dienst in de inrichting zien toe op het welzijn en de gezondheid van het kind. Als er geen andere mogelijkheid tot opvang van het kind is, kan de directeur van een penitentiaire inrichting toestemming verlenen om kinderen tot de leeftijd van maximaal 9 maanden bij de moeder in de cel te laten verblijven. Daarvoor zijn speciale moeder-kindcellen ingericht.

Meer weten over vrouwen in detentie?

Lees op dji.nl: Vrouwen in detentie.

KFZ: Behandeling van vrouwen in de (gemengde) forensische klinische zorg

Bekijk het interview van WNL, waarin o.a. ‘Bajesbroeder Rik’ uitleg geeft. Rik werkt in het JCvSZ en vertelt ook over wat er na de geboorte gebeurt: Bevallen in de gevangenis: ‘Moeders krijgen een speciale cel voor hun baby’.
Lees een blog van Rik: ‘Zie je mij als slecht mens?’.
En ook een podcast en artikel op DenHaagFM waar hij vertelt.